Opleiding en Training
in Humane Genetica
In het hart van de afdeling Humane genetica Amsterdam UMC ligt een fundamentele toewijding aan het opleiden en trainen van huidige en toekomstige medische professionals. De afdeling combineert de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van genetisch onderzoek, zorg en diagnostiek met maatschappelijk bewustzijn om een dynamische en veilige leeromgeving te ondersteunen. Deze toewijding wordt tot leven gebracht door inspirerende en uitgebreide onderwijs- en trainingsprogramma's die de klinische praktijken op het gebied van humane genetica weerspiegelen.
Het onderwijs- en opleidingskader bij de afdeling Humane genetica wordt gecoördineerd door klinisch geneticus en kinderarts dr. Petra Zwijnenburg, klinisch genetici dr. Eline Nannenberg en dr. Mariet Elting, en laboratoriumspecialist klinische genetica dr. Ronald Lekanne Dit Deprez. Deze toegewijde medewerkers zorgen ervoor dat het curriculum van de afdeling uitgebreid is en de nieuwste ontwikkelingen in genetisch onderzoek, zorg en diagnostiek weerspiegelt.
Het curriculum van de afdeling Humane genetica is verdeeld in fundamentele cursussen en geavanceerde trainingsprogramma's.
De fundamentele cursussen richten zich op bachelor- en masterstudenten Geneeskunde van zowel de Universiteit van Amsterdam (UvA) als de Vrije Universiteit (VU). Deze cursussen zijn gericht op het leggen van een solide basis in de Humane genetica. Daarnaast verzorgt de afdeling ook een masterprogramma in Personalized Medicine, waarin de nadruk ligt op therapeutische strategieën op maat.
"Het is een hele uitdaging om bij te blijven omdat het vakgebied razendsnel verandert," zegt dr. Zwijnenburg, die naast haar werk als docent ook betrokken is bij patiëntenzorg. "Daarom richten we ons niet alleen op studenten Geneeskunde, maar ook op professionals in de gezondheidszorg, zodat zij gelijke tred kunnen houden met de vooruitgang in genetisch onderzoek, diagnostische en therapeutische technologieën."
De trainingstak van het educatieaanbod van de afdeling richt zich op postdoctoraal onderwijs en professionele ontwikkeling. Dit omvat een laboratoriumopleiding en een vierjarige training tot klinisch geneticus. Er worden ook educatieve sessies georganiseerd om continue medische educatie (CME) te bieden aan gekwalificeerde medische professionals die hun kennis willen bijwerken.
Onderwijs voor studenten: Plezier in onderwijs
De afgelopen jaren heeft dr. Zwijnenburg zich gericht op het coördineren en versterken van de integratie van het genetica-onderwijs, met impact op zowel de bachelor- als de masteropleidingen aan de faculteiten Geneeskunde van de VU en de UvA. "Genetica speelt nu een rol in vrijwel elk medisch vakgebied. We zijn betrokken bij veel opleidingen, van cardiologie tot psychiatrie, om studenten en co-assistenten een sterke basis te geven in humane genetica."
Naast het geven van colleges organiseert dr. Zwijnenburg gastcolleges door leden van de afdeling om het curriculum te verrijken met diverse expertise. "Het is ook belangrijk om patiënten- en familieperspectieven in de cursussen op te nemen. Voorbeelden uit de echte wereld hebben een grote impact op studenten, dus patiënten en ouders van kinderen met genetische aandoeningen nemen ook deel aan colleges."
Postdoctorale opleiding: De volgende generatie professionals in humane genetica opleiden
Het nationaal gecertificeerde vierjarige opleidingsprogramma voor klinisch genetici, gecoördineerd door dr. Eline Nannenberg en dr. Mariet Elting, zorgt ervoor dat artsen in opleiding, of AIOS (Arts in Opleiding tot Specialist), uitgebreid onderwijs en uitgebreide praktijkervaring krijgen in de klinische- en laboratoriumpraktijk. Dit programma staat nationaal bekend om zijn kwaliteit en vormt een benchmark voor hoogwaardige medische specialistische training. Het biedt een stimulerende en ondersteunende leeromgeving die zowel academische als professionele groei ondersteunt.
Dr. Nannenberg en dr. Elting creëren gespecialiseerde cursussen die diverse expertise integreren in het opleidingsproces van de AIOS. In 2023 is de baanbrekende cursus 'Therapie bij Genetische Aandoeningen' toegevoegd, die samen met AIOS Lotte Kleinendorst en Eva van Walree is ontwikkeld, in samenwerking met het Emma Center for Personalized Medicine. Verder hebben AIOS een mogelijkheden om hun kennis uit te breiden buiten Amsterdam UMC. Ze kunnen zich bijvoorbeeld verdiepen in de klinische oncogenetica via een samenwerkingsverband met het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis, of zich dankzij een bestaande samenwerking bezighouden met het diagnosticeren van patiënten en hun families met vermoedelijke aangeboren afwijkingen in het Caribisch gebied.
Dr. Eline Nannenberg en dr. Mariet Elting passen stages in klinische genetica aan aan de individuele behoeften van de stagiair, zodat hun professionele ontwikkeling gepersonaliseerd wordt. "We proberen de interesses en talenten van elke AIOS te koppelen aan stageplaatsen die het beste passen bij hun loopbaanambities en sterke punten", zegt dr. Nannenberg.
Naast het opleiden van AIOS coördineren dr. Nannenberg en dr. Elting de opleiding van physician assistants en verpleegkundig specialisten in klinische genetica. Deze professionals spelen een cruciale rol bij het leveren van persoonlijke zorg aan individuen en families die te maken hebben met genetische aandoeningen, door klinische expertise te combineren met meelevende ondersteuning.
Normen voor onderwijs en opleiding
Naast de betrokkenheid bij Amsterdam UMC, VU en UvA, werkt de afdeling Humane genetica samen met andere academische centra in Nederland om onderwijsstandaarden te harmoniseren en onderwijsinzichten en middelen te delen via de Nederlandse Vereniging voor Klinische Genetica (VKGN).
Deze inspanningen sluiten aan bij bredere initiatieven om de opleiding en training van klinisch genetici in heel Europa te harmoniseren, zodat een vergelijkbaar expertiseniveau in dit snel evoluerende vakgebied wordt gegarandeerd.
Training Spotlight: Laboratoriumspecialist Klinische genetica
Klinische genetica wordt steeds belangrijker in de gezondheidszorg en diagnostiek. Een belangrijk onderdeel van dit vakgebied is het laboratorium, waar de genetische analyses plaatsvinden. Een uitgebreide opleiding is van cruciaal belang om de nauwkeurigheid en consistentie van deze analyses te waarborgen.
De afdeling Humane genetica biedt een vierjarige opleiding tot Laboratoriumspecialist Klinische genetica (LSKG). Dit nationaal gecertificeerde programma werd 25 jaar geleden opgezet en ontwikkelt zich voortdurend om gelijke tred te houden met de vooruitgang in genetisch onderzoek.
Het programma is ontworpen om competentie te ontwikkelen in de kernactiviteiten van het beroep, bekend als 'Entrustable Professional Activities' (EPA's). Stagiairs moeten aan het eind van hun opleiding acht EPA's op niveau 4 beheersen (zelfstandig of met supervisie op afstand). Deze activiteiten omvatten de volledige reikwijdte van het beroep, waaronder het beoordelen van aanvragen voor diagnostische tests, het evalueren van testresultaten, het interpreteren en rapporteren van bevindingen, het geven van consulten, het monitoren van ziekte en therapie in een interprofessionele context, het waarborgen van de kwaliteit van diagnostische laboratoria, het ontwikkelen, valideren en implementeren van nieuwe diagnostische methoden en het beheren van de inventaris van het laboratorium.
Sinds 2019 leidt dr. Ronald Lekanne Dit Deprez het programma als docent, met dr. Ron Hochstenbach als zijn plaatsvervanger. "Natuurlijk doen we dit niet alleen", zegt Ronald. "Alle stafleden en vele andere laboratoriummedewerkers maken deel uit van dit team en leiden samen LSKG-stagiairs op."
Naast in-lab modules nemen LSKG trainees deel aan een breed scala aan onderwijsactiviteiten, waaronder trainingsdagen, journal clubs, wetenschapsdagen, refereeravonden, lokaal onderwijs en het bijwonen van (internationale) congressen. Managementcursussen en gespecialiseerde (internationale) cursussen in genetische diagnostiek maken ook deel uit van de opleiding.
Nu klinische genetica steeds meer geïntegreerd raakt in de gezondheidszorg, groeit de vraag naar goed opgeleide genetische laboratoriumspecialisten. De afdeling Humane genetica wil aan deze vraag voldoen door specialisten op te leiden die zijn toegerust voor de uitdagingen van de moderne geneeskunde.
Met voortdurende innovatie in onderzoek en onderwijs, zet de afdeling Humane genetica van Amsterdam UMC de toon voor de toekomst. Onze programma's zijn niet alleen ontworpen om de volgende generatie genetica-experts op te leiden, maar ook om deze cruciale kennis te integreren in alle gebieden van de geneeskunde. Op deze manier geven we vorm aan de toekomst van de gezondheidszorg. We zijn enthousiast over wat de toekomst brengt en nodigen zowel nieuwe studenten als ervaren professionals uit om zich bij ons aan te sluiten en een betekenisvolle impact te maken.
Dutch 
English